نگاه ویژه رهبرانقلاب نسبت به کابردی سازی فلسفه | برنامه های مجمع عالی حکمت برای ارتقای سطح کیفی علوم عقلی
محمدباقر خراسانی دبیر اجرایی مجمع عالی حکمت اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، با اشاره به لزوم تقویت جایگاه علوم عقلی در حوزه های علمیه اظهار داشت: در شرایطی هستیم که در حوزه فرهنگ تشیع و اسلام ناب محمدی زندگی می کنیم و می خواهیم این فرهنگ را به اقصی نقاط با زبان روز دنیا گسترش بدهیم و مسلما یکی از الزامات آن این است که به علوم عقلی و مبانی آن مسلط شده و آن را گسترش بدهیم.
وی افزود: باتوجه به هجمه های فرهنگی و شبهات فروانی که نسبت به مسائل اعتقادی و مبادی شیعه وجود دارد، پاسخ به این حجم از شبهات نیازمند تسلط به علوم عقلی است و ضرورت آن از این جهت است که حوزه ای که می خواهد فرهنگ اصیل شیعی را گسترش بدهد و پرچم دار این فرهنگ اصیل باشد، باید به ابعاد مختلف آن مسلط شود.
خراسانی با بیان این که گستردگی علوم عقلی از ضرورت بیش از اندازه ای نسبت به گذشته برخوردار است، خاطرنشان کرد: یکی از مباحث کاربردی درعلوم عقلی بحث فلسفه است که به تعبیر رهبر معظم انقلاب باید حالت کاربردی پیدا کرده و وارد فضای زندگی مردم بشود؛ ما معتقدیم فلسفه باید از حالت انتزاعی خارج شود و مردم نیز احساس کنند در فرهنگ و سیاست و حتی سطح زندگی آنها تأثیر گذاشته و هم بتوانیم به وسیله آن به شبهات پاسخ بدهیم.
وی اضافه کرد: حوزه علمیه شیعه همواره تاریخچه ای قوی همراه با علما و بزرگان زیادی داشته است و در مقاطعی که علمای دین مسلط به این علم بوده اند توانسته اند تحولات گسترده ای را ایجاد کنند که یک نمونه آن مرحوم علامه طبابایی(ره) است که خود ایشان و شاگردان ایشان پرچم مبارزه با افکار الحادی را به دست گرفته و چه زیبا در این مسیر موفق شده اند و امروز هم در برابر این تفکرات شاگردان و یا شاگردان شاگردان ایشان این مسیر را ادامه می دهد.
دبیر اجرایی مجمع عالی حکمت اسلامی در بخش دیگری از این گفت‌وگو با تأکید بر این که فلسفه در تفسیر آیات قرآن هم تأثیر گذاری بیشتری دارد، ابراز داشت: فلسفه زبان روز دنیا است و باید گسترش پیدا کند، البته حکمت در ایران و اسلام پیشینه درخشانی دارد و اندیشمندان زیادی در علوم عقلی داریم که از همین حوزه ها و مکاتب حوزوی برخواسته اند که ابن سینا و ملاصدرا از جمله آن هستند.
دفاع رهبر انقلاب از فلسفه و حکمت
وی ادامه داد: میزان تأثیر گذاری آنها در حوزه های علمیه و در میان علما تا جایی بوده که اثار آنها به عنوان متون درسی و منابع اصلی پژوهش های علمی مورد استفاده اندیشمدان قرار گرفته است، به هرحال اگر ما به دنبال تعامل علمی با دنیا هستیم باید به این علم مسلط باشیم به همین دلیل رهبر معظم انقلاب از فلسفه و حکمت اسلامی دفاع می کنند.
خراسانی اضافه کرد: رهبر معظم انقلاب بر این عقیده اند که فلسفه باید جایی رشد کند که به مبانی اصیل اسلامی مسلط باشند که همان حوزه های علمیه است؛ فلسفه ابزارهایی برای شناخت بهتر خالق است و ابزارها و علومی است که کمک می کند به توحید و نبوت و معاد و اصول و فروع دین بهتر و عاقلانه تر برسیم، چراکه پذیرش از طریق عقل راحت تر و دلنشین تر است.
وی با بیان این که باید خاستگاه فلسفه باید در حوزه نسبت به دانشگاه بیشتر باشد، خاطرنشان کرد: بزرگانی که طلایه دار و اساطین علوم عقلی بوده اند از حوزه های علمیه برخاسته اند و برخی حکما در همین حوزه های علمیه رشد و نمو کرده اند و الان اگر از این خاستگاه خودش جدا شد نمی توانیم مبانی اصیل اسلامی را گسترش بدهیم؛ البته ما کاری به فلسفه غربی نداریم چراکه غربی ها فلسفه غیر اسلامی را از ما بهتر بلد هستند.
خاستگاه اولیه فلسفه و علوم عقلی حوزه های علمیه است
دبیر اجرایی مجمع عالی حکمت اسلامی تصریح کرد: باید یادآور شویم که منظور ما تقابل حوزه و دانشگاه نیست بلکه می خواهیم تأکید کنیم که خاستگاه اولیه فلسفه و علوم عقلی در حوزه است ولی امروز شخصیت های حوزوی و دانشگاهی تعامل خوبی با هم دارند.
وی با بیان این که هر علمی باید از منشأ و سرچشمه آن گرفته شود، خاطرنشان کرد: حوزه بهتر باید حکمایی را پرورش بدهند تا در مقابل تهدیدها و چالش هایی که داریم مقاومت کنند، البته برخی شهرها حکما و مکاتب فلسفی داشته اند که زنگ خطری است به همین جهت رهبر معظم انقلاب نکوداشت و شخصیت سازی و الگو سازی نسبت به نسل جوان را مورد تأکید قرار دادند.
خراسانی عنوان کرد: باید نسبت به شخصیت هایی که در محیط حوزه و دانشگاه هستند الگو سازی شود و جهت دهی های خوبی صورت بگیرد، از این رو مجمع عالی حکمت اسلامی نیز شناسایی اساتید علوم عقلی را در دستور کار خود قرار داده و مجمع را به عنوان مرکز رفت و آمد و باشگاه فلسفه گرایان قرار داده است.
وی تصریح کرد: بر اساس اساسنامه مجمع عالی حکمت اسلامی عضو پیوسته اساتید و شخصیت های نخبه حوزه و دانشگاه هستند؛ راه اندازی شعب در سایر شهرستان ها، انسجام و اتحاد و سازمان دهی اساتید علوم عقلی و برنامه ریزی آموزشی نیز از جمله برنامه های ما در این راستا است.
دبیر اجرایی مجمع عالی حکمت اسلامی با اشاره به پرورش نیروهای انسانی قوی در مجمع عالی حکمت اسلامی ابراز کرد: در گذشته در حوزه علمیه قم درس های خوبی برگزار نمی شد و اساتید خوبی نداشتیم و اگر هم بود به طلاب اطلاع رسانی نمی شد، در همین راستا اساتید خوبی را با توجه به اقتضائات و محدودیات هایی که داریم شناسایی و به طلاب معرفی می کنیم، البته زحمات همه اساتید قابل تقدیر و سپاس است و واقعیت این است که درس نامه ای را منتشر می کنیم که طلاب به راحتی موضوعات درسی خودشان را انتخاب کنند.
برگزاری شش نکوداشت درباره حکما و فلاسفه
وی برگزاری جلسات انسجام بخشی اساتید و بیش از هشت گردهمایی سالیانه و اجلال از اساطین و پیشکسوتان حکمت و فلسفه را از دیگر برنامه های مجمع عالی حکمت اسلامی در ارتقای سطح کیفی علوم عقلی برشمرد و یادآور شد: تا الان در مورد شش نفر همایش هایی برگزار شده است مثل همایش قبل در مورد مدرس زنوزی که گمنام بود.
خراسانی ادامه داد: افرادی مثل این شخصیت زیاد هستند ولی تا به الان معرفی نشده بودند به همین جهت یکی از برنامه های مجمع به فرمان رهبر معظم انقلاب، احیا و تصحیح و چاپ و نشر آثار این اندیشمندان است و با توجه به دیداری که با رهبر معظم انقلاب داشتیم برای نکوداشت سایر بزرگان نیز وظیفه خود می دانیم که کارهایی جدی داشته باشیم./1330/ت۳۰۱/ج